3 vragen aan: Maarten Heijmans

In maart 2015 stond je ook in De Oosterpoort met liedjes van Ramses. Ook toen waren het geen brave covers. Wat is het verschil met nu?

“Om eerlijk te zijn is de aanpak niet zo anders, alleen hebben de nummers door het maken van het in december verschenen studio album meer gelaagdheid gekregen. Voor mijn rol in de tv-serie (Heijmans vertolkte Ramses in de vierdelige miniserie van Michiel van Erp uit 2014, red) heb ik geprobeerd Shaffy zo goed mogelijk na te spelen. Daarna vroeg ik me af: ‘Wat als ik zijn liedjes laat beïnvloeden door muziek waar ik zelf graag naar luister?’ Zoals Radiohead, James Blake en Rufus Wainwright, die ik in 2010 trouwens nog in De Oosterpoort heb gezien. Je moet weten, Ramses was niet altijd even betrokken bij de productie van zijn platen. Hij maakte zijn liedjes achter de piano, zette ze op een cassettebandje en gaf dat aan de arrangeur. Zo van: maak er maar wat moois van. En vervolgens zong hij ze in. Maar wat als Ramses nog had geleefd en ik was zijn producer: hoe zouden zijn nummers dan klinken? Ramses kun je niet overtreffen, dat wil ik niet eens proberen. Maar wat ik wel goed kan, is arrangeren. Ik ben een muziek nerd en hou van pielen in een studio. Ik heb dus vooral gekeken waar de liedjes ruimte lieten om iets toe te voegen.”

Waar gaat het bij Shaffy over? Wat is de kracht van zijn liedjes?
“De liedjes van Ramses gaan vaak over de paradox van het leven. Enerzijds zingt hij over verbinding, over de mensen om hem heen. Dat je bestaat door de ander en de ander door jou. ‘We zullen doorgaan, tot we samen zijn.’ Daar lijnrecht tegenover staat de eenzaamheid. Het gevoel dat je ondanks alles alleen bent, vanaf het moment dat je geboren wordt tot het moment waarop je sterft. Ramses kon die tegenstelling prachtig verwoorden. Dat is wat mij betreft zijn grote kracht. De mens is van nature gericht op verbinding met anderen. We werken samen om de wereld mooier te maken, we reizen door de ruimte. Dat kan alleen door samen te werken, vaak met mensen die je niet eens kent, soms mensen van generaties voor jou. We bouwen voort op waar onze voorgangers zijn geëindigd. De tragiek schuilt hem in het feit dat sommige mensen schipperen tussen verbinding en eenzaamheid. Dat gold ook voor Ramses. Hij was een melancholieke einzelgänger, maar ook een feestbeest die half Amsterdam op z’n kop kon zetten.”

In hoeverre schuilt er een Ramses Shaffy in jou?
“Om de rol van Ramses in de tv-serie goed te kunnen vertolken, moest ik op zoek naar verbinding tussen hem en mijzelf. Ik merkte dat ik veel dingen in hem herkende. De worsteling tussen eenzaamheid en je verbonden voelen met andere mensen bijvoorbeeld. Zijn spiritualiteit. Maar qua uitbundigheid lijk ik juist helemaal niet op hem. Ik voel veel minder de drang om mensen op te zoeken. Ik ben meer een katuit-de-boom-kijker. En ik ben ook veel minder getalenteerd dan Ramses. Nee, dat is geen valse bescheidenheid of aanstellerij. Ramses was echt een scheppende kunstenaar. Mijn talent zit in het bewerken van iets dat al bestaat. Dat doe ik als acteur. De regisseur zet het stuk in elkaar, de cameraman filmt, ik geef vorm aan een personage dat is bedacht door een schrijver of ooit echt heeft bestaan. Dat bewerken is wat ik ook voor het Ramses-album heb gedaan. Die prachtige liedjes waren er
al.”