Lale Gül: ‘Ik durfde de deur niet meer uit’

Na het succes van haar debuutroman Ik ga leven is het leven van Lale Gül (26) compleet veranderd. In haar theatercollege Ik ben vrij blikt ze terug op deze enerverende reis.

Waarom wil je jouw verhaal ook graag in het theater delen?
“Het is eigenlijk heel onpersoonlijk om alleen boeken de wereld in te slingeren en nooit echt in contact te komen met je lezers. Daarom ga ik in mijn voorstelling de interactie aan met het publiek en neem ik iedereen mee in mijn proces. Inclusief videofragmenten, foto’s, achtergrondmuziek en werken die mij geïnspireerd
hebben. Hierdoor leer je mij nog beter kennen.”

Wat kunnen we zoal verwachten?
“Ik kom het podium op als de zestienjarige Lale met hoofddoek, die vijf keer per dag bidt, naar de moskee gaat, aan de Ramadan doet en altijd discussies heeft met haar moeder. Ze wil meer vrijheid, maar dat mag niet. Ik deel waarom ik niet ‘gewoon’ mijn koffers heb gepakt, maar besloot een boek te schrijven. Ook krijgt het publiek antwoord op vragen die ik regelmatig ontvang, zoals: Is het ’t waard om voor jezelf te kiezen? Ben je een slecht mens als je jouw familie verdriet aandoet? En hoe ga je om met rouw als je gebrouilleerd raakt met familie? Met mijn inzichten hoop ik anderen te motiveren om voor zichzelf te kiezen, iets wat veel mensen moeilijk vinden en vaak verwarren met egoïsme. Terwijl iedereen het recht heeft om gelukkig te zijn en jezelf op nummer één te zetten.”

Je omschrijft in Ik ben vrij ook dat er dankzij jouw eerste boek bijzondere vriendschappen zijn ontstaan
“Na de verschijning kreeg ik superveel reacties. Eerst deed ik er niks mee: ik had te veel aan mijn hoofd door ontelbare ernstige bedreigingen en mijn boze familie die met me wilde breken. Tot ik na een jaar besefte dat ik op een enkele studiegenoot na al mijn vrienden en familie kwijt was. Met een aantal mensen die me een lief bericht hadden
gestuurd en graag wilden afspreken, bleek het inderdaad heel goed te klikken. Zij zijn ook gebrouilleerd met hun familie. De wetenschap dat ik niet de enige ben, is heel fijn. Zo heb ik nu een vriendin die voor haar Nederlandse vriend koos, en haar ouders daardoor tien jaar niet heeft gezien. Zij is als een oudere zus die weet door welke fases ik ga.”

Hoe is het contact nu tussen jou en je familie?
“Ik heb geen contact meer met mijn ouders. Met mijn broer en zusje alleen afstandelijk: ze staan niet achter mijn werk en willen er niks mee te maken hebben.”

Je omschrijft in Ik ben vrij ook hoe heftig de psychische nasleep is…
“Nadat Ik ga leven uitkwam, wilde ik nooit iets leuks doen, verzorgde mezelf niet en had nergens zin in. Ik kwam nauwelijks de deur meer uit. Dronk, rookte en at alleen maar ongezond, was tweeëntwintig kilo zwaarder. Ook deed ik nul moeite voor mijn relatie. Door de bedreigingen en haatberichten, ook van mijn familie, voelde ik me superslecht en had last van nachtmerries. Op straat kwamen mensen dreigend naar me toe om te vertellen hoe slecht ik was. Dat maakte ik zo vaak mee, dat ik zelfs ben verhuisd. Dat die gemeenschap waar je ooit deel van uitmaakte jou uitkotst, doet iets met je. Uiteindelijk werd ik depressief. Van mijn toenmalige vriend moest ik naar de psycholoog. Gelukkig luchtte dat enorm op. In de hoop weer bij mijn gevoel te komen – jarenlang kon ik niet huilen – heb ik een kat genomen. Knuffelen, spelen en verzorgen bleek het antwoord. Een verbod op eten bestellen en geen Netflix kijken, maar boeken lezen en mijn tuin verzorgen, helpt ook.”

Je noemde de bedreigingen net al even: hoe was en is dat voor jou?
“In de periode dat ik met mijn eerste boek veel in de media kwam, kreeg ik honderden bedreigingen per dag. Wekelijks deed ik aangifte. Er was zelfs iemand die in een boekwinkel met een mes op mijn boek losging en vervolgens een medewerker bedreigde met de boodschap dat Ik ga leven niet verkocht mocht worden. Uiteindelijk zijn er twee rechtszaken geweest, waarvan één man een jaar cel heeft gekregen voor online bedreiging. Dit alles maakte me bang en ik durfde de deur niet meer uit. Tot ik minder in de media kwam, toen hield het uiteindelijk op.”

Heb je daarom getwijfeld over je tweede boek en theatervoorstelling?

“Ja, heel lang. Tot mijn hele lijf protesteerde: ik ga me hierdoor toch niet laten tegenhouden? Als ik iets leuk vind, dan doe ik het. Ook al moet dat met beveiliging, die overigens niet gratis is, omdat ik geen politicus of misdaadjournalist ben. De enige plek waar ik het los kan laten, is het buitenland. Maar emigreren zie ik niet zitten, dan moet ik weer opnieuw beginnen.”

Wat zijn je dromen?
“Ik denk veel aan mijn dromen, die hebben me ook uit mijn depressie geholpen. Zo houdt de hoop dat ik ooit de liefde van mijn leven ontmoet me op de been. Verder wil ik zoveel mogelijk mensen inspireren met nog meer boeken en mijn theatertour. Mijn boek is ook in het Engels verkrijgbaar, daarom ga ik mijn Engels bijspijkeren en lezingen in het buitenland geven. Hopelijk kan ik mensen wereldwijd helpen met mijn missie om voor jezelf, je eigen geluk en vrijheid te kiezen. Onafhankelijk zijn en jezelf niet langer opofferen, dát is vrij zijn.”