Patterson Hood en de pijnlijke liefde voor het Zuiden

Het zal de gemiddelde TakeRoot-bezoeker niet vreemd zijn: dat dubbele gevoel. De voorliefde voor de Amerikaanse cultuur en zeker de muziek zoals die in het zuiden van de Verenigde Staten ontstond. Country, soul, rock-‘n-roll, blues, bluegrass. Eigenlijk alles waarvoor je een kaartje koopt en uitkijkt naar TakeRoot. Misschien ook wel alles waarvoor je ooit naar het land afreisde en waarom je kast vol ligt met verwassen shirts – al dan niet inmiddels een maatje te klein – met Amerikaanse vlaggen op de voorkant en een tourschema van een band die je ooit hier bezocht op de achterkant. Maar ook een moeizame relatie met een gebied waar de schaduwkanten van haar eigen geschiedenis nog altijd een maatschappelijke open zenuw zijn. De strijd om betekenis van de symbolen van het Zuiden – of dat nu vlaggen, plantages of standbeelden zijn – wordt nog altijd hevig gevoerd en met de recente politieke ontwikkelingen alleen maar heviger.

Wie kan ons hierover beter bij de hand nemen dan Patterson Hood? De in Muscle Shoals, Alabama geboren grondlegger van de Drive-By Truckers is tegenwoordig net de zestig gepasseerd. Maar al meer dan twintig jaar geleden verkenden de Truckers met hun album Southern Rock Opera dat wat zij de dualiteit van het Zuiden noemden. Dat gebied waar je zoveel liefde voor voelt, waar je bent opgegroeid en wat je thuis noemt, maar ook dat gebied dat nog altijd gebukt gaat onder een erfenis van oorlog, slavernij en racisme.

Hood groeide op in de Shoals, een regio die muziekliefhebbers maar wat goed kennen. Omdat zijn vader sessiemuzikant was en onder meer met Aretha Franklin speelde, kreeg hij een relatief progressieve opvoeding. Waar Southern Rock Opera zeker autobiografische componenten heeft, is onderstaande passage uit een van de nummers op het album, The Southern Thing, dat zeker niet. Het is meer een veralgemenisering van de complexe relatie die veel mensen uit het Zuiden met hun geboortegrond hebben. Trots op wat mooi is, liever niet al te uitgesproken over de dingen waar je je voor schaamt. En boos over hoe er op je neergekeken wordt.

Ain’t about no foolish pride, ain’t about no flag
Hate’s the only thing that my truck would want to drag
You think I’m dumb, maybe not too bright
You wonder how I sleep at night
Proud of the glory, stare down the shame
Duality of the Southern Thing.

Niet alleen deze passage, maar de tekst van het hele nummer laat duidelijk het ongemak van trots en afkeer, van schaamte en liefde zien die allemaal naast elkaar bestaan. Toch werd het nummer – tot verbazing en ergernis van Hood – een rallying cry voor het soort eenzijdige trots waar hij zich juist tegen keert. Sterker nog, hij zag plotseling een toename van het aantal mensen dat de Confederate flag meenam naar shows van Drive-By Truckers. Voor de band reden om The Southern Thing zelden meer live te spelen.

Maar het thema liet Hood niet los. Zeker niet toen op 17 juni 2015 een racistische moord werd gepleegd in Charleston, South Carolina. Negen zwarte kerkgangers werden in koelen bloede doodgeschoten door een racistische schutter. In de nasleep van deze moord werd een felle discussie gevoerd over precies datgene waar Patterson Hood vijftien jaar eerder over zong. De erfenis van het Zuiden, de mate van racisme daarbinnen en de vraag of sommige symbolen uitingen zijn van haat of juist van respect voor de geschiedenis stond ineens weer volop in de belangstelling.

Enkele weken na de moord – te midden van een harde strijd over vlaggen en standbeelden die al dan niet weggehaald moesten worden – klom Hood in de pen. In de New York Times schreef hij een lang en doorwrocht artikel: The South’s Heritage Is Much More Than a Flag. Aan de hand van zijn eigen opvoeding en de reacties op Southern Rock Opera doet hij een beroep op de mensen op zijn geboortegrond. Laten we het Zuiden niet definiëren op basis van de dingen die in onze geschiedenis symbolen waren van haat en uitsluiting en ons richten op alles wat het gebied zo mooi maakt: van de grote culturele en muzikale prestaties als geboortegrond van zoveel unieke genres tot de natuur en de diverse culinaire tradities.

In zijn artikel bepleit hij daarna het weghalen van symbolen zoals de Confederate flag, juist omdat ze gebruikt worden door de KKK of door de schutter in Charleston. Juist om ruimte te bieden voor al het moois dat het Zuiden te bieden heeft.

‘It’s time to quit rallying around a flag that divides. And it is time for the South to – dare I say it? – rise up and show our nation what a beautiful place our region is, and what more it could become.’

En dat er genoeg moois is om over te vertellen en over te zingen, dat laat Patterson Hood nog steeds zien. Eerder dit jaar kwam zijn vierde soloplaat Exploding Trees & Airplane Screams uit. En op 1 november is hij te gast op TakeRoot. Gaat dat zien!