3 vragen aan Jasper van der Veen

Jij bent gepokt en gemazeld bij Comedytrain. Wat heb je daar geleerd?
“Comedytrain is pure stand-up. De thuisbasis, het Amsterdamse café Toomler, gelegen onder het Hilton, is een kelder vol met mensen, een bar, bier dat wordt rondgebracht, twee vierkante meter bewegingsruimte op het podium en één microfoon. Je speelt heel dicht op het publiek. Wat ik daar vooral geleerd heb is om in contact te zijn met de mensen en omgaan met allerlei situaties. Zo heb ik ooit een muis gevangen, die tijdens mijn verhaal over het podium rende. Ik zei voor de grap: ‘Wacht, ik pak ‘m wel even.’ En tegen mijn verwachting in lukte dat ook en stond ik ineens met een muis in mijn hand. Dan kun je thuis nog zo’n mooi verhaal bedacht hebben, het is natuurlijk veel interessanter en spannender om iets met zo’n situatie te doen. Dat is wat er op dat moment gebeurt. Als je maar vaak genoeg wordt blootgesteld aan zo’n totaal onverwachte situatie, waarin je heel ad rem moet reageren, ontstaat er gek genoeg een soort denkruimte. Je leert om in een split second te overzien hoe je kunt reageren. Net zoals topvoetballers in een fractie van een seconde het veld scannen en de juiste keuze maken. Dat vergt oefening. Hoewel ik niet wil zeggen dat het mij altijd lukt hoor.”

Hoe ontstaan jouw voorstellingen?
“Als ik iets opvallends zie of meemaak, schrijf ik het op. Die notities gebruik ik thuis als ik aan het schrijven ben. Op een gegeven moment ligt er een verhaal van ongeveer een uur, met
heel veel verschillende grappen die nog niet zo veel met elkaar te maken hebben. Want uiteindelijk ontstaat mijn voorstelling op het podium. Ik probeer een stuk of dertig try-outs te doen voor het naar mijn gevoel definitief is. En ook daarna blijf ik schaven; een grap die nog iets scherper kan, een zin die iets beter geformuleerd kan worden. De eerste insteek voor de voorstelling Niet gehinderd door enige kennis was: als je heel veel weet van de wereld wordt het moeilijk om nog ergens iets van te vinden. Nuance maakt je mening soms ook stuk. Aan de andere kant heeft iedereen een mening en uit die ook om de haverklap. Waar ligt het evenwicht? Tijdens het maken werd echter duidelijk dat ik binnenkort vader wordt. Over vijf maanden is het zover. Dus daar moest ik wat mee. Wat? Daar wil ik eigenlijk niet te veel over weggeven. Rode draad is een gesprek met mijn vriendin over ons aanstaande ouderschap. Zij heeft er alle vertrouwen in, ik zie allerlei haken en ogen. Ik krijg een kind en ben in paniek. Laten we het daar maar op houden hahaha.”

Je bent geboren en getogen in Groningen. Waarom ben je naar Amsterdam gegaan?
“Ik heb tot mijn negentiende in Groningen gewoond, in de Oranjebuurt vlak bij het Noorderplantsoen. Ik kwam met mijn moeder regelmatig in de Stadsschouwburg en Het Kruithuis,
daar is het zaadje geplant. Rond mijn vijftiende heb ik de voetbalclub verruild voor de Jeugd Theater School. Als tiener had ik het gevoel dat de stad van mij was, maar op mijn achttiende kwamen er natuurlijk hordes jongeren van buitenaf naar Groningen om te studeren. Ineens kreeg ik het gevoel: misschien moet ik ook naar een andere stad. Ergens opnieuw beginnen. Het werd Amsterdam omdat die stad wel iets van Groningen heeft, maar dan groter. Nadat ik daar mijn bachelor politicologie had gehaald, begon het weer te kriebelen. Ik deed toen al korte comedysetjes tijdens Open Mic-avonden, maar wilde meer. Dus ben ik op mijn 23e alsnog een deeltijd theateropleiding gaan doen. Als je aan een cabaretier vraagt waar hij of zij het allerliefste zou willen spelen, is het antwoord vaak De Kleine Komedie. En daarna Carré. Maar voor mij is er maar één plek: de Stadsschouwburg in Groningen. Het theater waar ik als kind kwam en waar ik in 2012 in de finale van het GSCF stond. Ik speel nu in De Oosterpoort, dus ik ben weer een stap dichter bij het grote doel.

Jasper van der Veen won in 2019 zowel de Jury- als de Publieksprijs op Leids Cabaret Festival. Op zaterdag 8 april speelt hij in De Oosterpoort de voorstelling Niet gehinderd door enige kennis.